του Λευτέρη Αλυσσανδράκη, Επιστημονικός Συνεργάτης και Εκπαιδευτής της Ελληνικής Γεωργίας
Η κρυστάλλωση του μελιού είναι μία από τις γνωστότερες φυσικές του ιδιότητες. Πρόκειται για μία απόλυτα φυσική ιδιότητα που, θεωρητικά, χαρακτηρίζει όλα τα μέλια, εκτός από αυτά του πεύκου και της ελάτης. Η ιδιότητα αυτή του μελιού συχνά αποκαλείται ζαχάρωμα, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να συνδέουν αυτή την ιδιότητα του μελιού με τη νοθεία. Αυτό, βέβαια, δεν είναι αληθές, όπως θα δούμε στη συνέχεια.
Γιατί κρυσταλλώνει το μέλι;
Το μέλι θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε ως υπέρκορο διάλυμα ζαχάρων σε νερό. Ως υπέρκορο διάλυμα, λοιπόν, είναι ασταθές, έχοντας την τάση να σταθεροποιηθεί με την καταβύθιση της περίσσειας ποσότητας ζαχάρων που βρίσκεται σε αυτό. Οι πρώτοι κρύσταλλοι που καταβυθίζονται, λειτουργούν ως πόλοι έλξης και άλλων, με συνέπεια την δημιουργία μεγαλύτερων συσσωματωμάτων, το σύνολο των οποίων δημιουργεί την εικόνα του κρυσταλλωμένου νερού. Αναλυτικότερα, κατά τη διαδικασία της κρυστάλλωσης η γλυκόζη αφυδατώνεται και παίρνει τη μορφή κρυστάλλου. Οι κρύσταλλοι σχηματίζουν ένα πλέγμα (lattice), που ακινητοποιεί άλλα συστατικά του μελιού σε ένα εναιώρημα, το οποίο παρουσιάζεται ημι-στερεό.
Το μέλι δεν κρυσταλλώνει με τον ίδιο τρόπο. Σε γενικές γραμμές το μέλι που έχουμε στο σπίτι μας μπορεί να υποστεί κρυστάλλωση με δύο τρόπους.
Η ανομοιόμορφη κρυστάλλωση (Εικ. 1), κατά την οποία σχηματίζονται στο μέλι χοντροί κρύσταλλοι, οι οποίοι καθιζάνουν, δημιουργώντας στο σώμα του μελιού δύο στρώματα, το κρυσταλλωμένο μέλι στον πυθμένα και την υδαρή φάση του μελιού στην επιφάνεια.
Η άνω επιφάνεια περιέχει περισσότερο νερό σε σχέση με το αρχικό μέλι, με συνέπεια να υπάρχει πιθανότητα το μέλι αυτό να ζυμωθεί και να ξινίσει.
Η ομοιόμορφη κρυστάλλωση (Εικ. 2), κατά την οποία σχηματίζονται μικροί κρύσταλλοι, οι οποίοι κατανέμονται σε όλη την μάζα του μελιού. Στην περίπτωση αυτή το μέλι δίνει την εμφάνιση του «πηγμένου», αλλά δεν κινδυνεύει να ξινίσει. Τα ελληνικά μέλια συνήθως κρυσταλλώνουν με αυτόν τον τρόπο.
Παράγοντες που επηρεάζουν την κρυστάλλωση του μελιού
Το μέλι, ανάλογα με την φυσική του προέλευση και την χημική του σύνθεση, κρυσταλλώνει γρήγορα, αργά ή και καθόλου. Από τους παράγοντες που επηρεάζουν την κρυστάλλωσή του, οι κυριότεροι είναι:
Η συγκέντρωση γλυκόζης: Η μεγάλη συγκέντρωση γλυκόζης στο μέλι, ευνοεί τη γρήγορη κρυστάλλωση, ιδιαίτερα όταν αυτή ξεπεράσει το 30%.
Το νερό: Το μέλι περιέχει γενικά μια ποσότητα νερού, συνήθως κάτω από 20%. Όσο χαμηλότερη αυτή, τόσο πιο γρήγορα κρυσταλλώνει το μέλι, ιδιαίτερα δε όταν η υγρασία πέφτει κάτω από το 14%.
Οι πυρήνες συμπύκνωσης: Διάφορες ξένες ύλες, όπως γύρη, κερί, κρύσταλλοι γλυκόζης, λειτουργούν ως πυρήνες, πάνω στους οποίους κολλούν και άλλοι κρύσταλλοι γλυκόζης, με αποτέλεσμα να επιταχύνεται η κρυστάλλωση.
Η θερμοκρασία διατήρησης: Η θερμοκρασία που ευνοεί την κρυστάλλωση του μελιού είναι αυτή των 14 oC. Σε χαμηλότερες θερμοκρασίες το ιξώδες του μελιού αυξάνει, με αποτέλεσμα την μείωση του συντελεστή διάχυσης και την καθυστέρηση της δημιουργίας κρυστάλλων. Στους -45 oC το μέλι μπορεί να διατηρηθεί σε ρευστή φάση για απεριόριστο χρόνο. Αντίστοιχα και σε υψηλότερες θερμοκρασίες καθυστερεί η κρυστάλλωση, καθώς αυξάνεται η κινητικότητα των διαφόρων μορίων.
Όπως φαίνεται στον Πίνακα 1, η ταχύτητα κρυστάλλωσης των κυριότερων αμιγών κατηγοριών μελιού διαφέρει σημαντικά. Το μέλι μελιτώματος (πεύκου και ελάτης) δεν κρυσταλλώνει ή κρυσταλλώνει με πολύ αργό ρυθμό, ενώ τα ανθόμελα κρυσταλλώνουν με σχετικά γρήγορο ρυθμό.
Πίνακας 1. Ταχύτητα κρυστάλλωσης των ελληνικών αμιγών κατηγοριών μελιού.
Κατηγορία Μελιού
Χρόνος κρυστάλλωσης σε μήνες*
Πευκόμελο
Μετά από 24 μήνες
Ελάτης
Δεν κρυσταλλώνει
Καστανιάς
12 – 18
Θυμαριού
8 – 18
Πορτοκαλιάς
1 – 3
Βαμβακιού
1 – 2
Ερείκης
2 – 3
Ηλίανθου
1 – 2
*Ο χρόνος κρυστάλλωσης ισχύει για αμιγή μέλια που δεν υπέστησαν κάποια θερμική ή άλλη επεξεργασία και διατηρούνται σε θερμοκρασία δωματίου.
Πως θα επαναφέρουμε το μέλι στην αρχική του κατάσταση
Το κρυσταλλωμένο μέλι μπορούμε να το ρευστοποιήσουμε, ώστε να επανέλθει στην αρχική του κατάσταση. Επειδή η θέρμανση μπορεί να επηρεάσει κάποια από τα χαρακτηριστικά του μελιού, θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο ήπια. Ο καλύτερο τρόπος είναι με τη χρήση μπεν-μαρί, βάζοντας μια κατσαρόλα με νερό, όπου έχει τοποθετηθεί το βάζο με το μέλι, μέσα σε μια μεγαλύτερη επίσης με νερό. Το νερό στη μεγάλη κατσαρόλα βράζει, το νερό στη μικρή θερμαίνεται και ρευστοποιεί το μέλι. Αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε μια κατσαρόλα θα πρέπει να προσέξουμε πάρα πολύ ώστε να μη θερμανθεί πολύ το νερό, αλλά ούτε ο πυθμένας της κατσαρόλας. Σε γενικές γραμμές, το νερό μέσα στο οποίο βρίσκεται το μέλι θα πρέπει να έχει θερμοκρασία γύρω στους 55 οC, να αποφεύγεται δε θερμοκρασία πάνω από 60 οC.
Το μέλι μπορούμε να το ρευστοποιήσουμε και στον φούρνο μικροκυμάτων, προσέχοντας πάρα πολύ και αναδεύοντας τακτικά το μέλι. Επειδή τα μικροκύματα θερμαίνουν πολύ το μέλι, θα πρέπει να το βάζουμε για μικρά διαστήματα (20-30 δευτερόλεπτα) και να το αναδεύουμε, ώστε να ρευστοποιηθεί όσο γίνεται πιο γρήγορα και με τη μικρότερη αρνητική επίδραση. Τέλος, το μέλι μπορεί να ρευστοποιηθεί βάζοντάς το πάνω στο καλοριφέρ το χειμώνα, όχι, όμως, με απευθείας έκθεση στον ήλιο επειδή το φως καταστρέφει διάφορα συστατικά του μελιού.
Όπως ήδη αναφέρθηκε, η κρυστάλλωση είναι μια απόλυτα φυσική κατάσταση του μελιού, η οποία επηρεάζεται από διάφορους φυσικούς παράγοντες, είναι δε αναστρέψιμη. Ακόμα, πρέπει να τονίσουμε ότι η κρυστάλλωση δεν έχει καμία σχέση με την νοθεία του μελιού, αν και ορισμένοι καταναλωτές θεωρούν το μέλι που κρυσταλλώνει, νοθευμένο. Για το λόγο αυτό, με την κατάλληλη επεξεργασία μπορούμε να επαναφέρουμε το μέλι στην αρχική του κατάσταση, χωρίς να χάσει τις φυσικές του ιδιότητες και την θρεπτική του αξία.
εδω και λίγες μέρες ψάχνοντας στο διαδίκτυο "έπεσα" πάνω σε ένα άρθρο που πραγματικά προκάλεσε την έκπληξή μου! Γνωρίζατε φίλοι και συνάδελφοι ότι στην Ρόδο υπάρχει ένα Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Μέλισσας και της Μελισσοκομίας?? Όχι??? ούτε εγω.... και δεν είναι μόνο αυτό...αλλά σύμφωνα με δημοσιεύσεις είναι το μοναδικό στην Ελλάδα και ένα από τα καλύτερα στον κόσμο....αμεεεεεεεε!!
Συγκεκριμένα, το μουσείο μπορεί να φιλοξενήσει στους χώρους του οργανωμένες ή μεμονωμένες ενημερωτικές επισκέψεις και εκπαιδευτικές εκδρομές προσφέροντας:
Σειρά εκθεμάτων που αφορούν την μελισσοκομία από την παλιά εποχή (μέχρι 200 χρόνια πριν) έως και την σύγχρονη.
Παρουσίαση παλιών και σύγχρονων μεθόδων μελισσοκομίας (π.χ. χειρισμοί κυψέλης, αναπαράσταση μελιτοεξαγωγής, παραγωγή άλλων προιόντων μέλισσας όπως κερί, γύρη, βασιλικός πολτός, πρόπολη κ.α.)
Πειραματικέςκυψέλες παρατήρησης (διαφανείς) όπου με ασφάλεια μπορεί κανείς να δει τη ζωή των μελισσών μέσα στο ίδιο τους το σπίτι.
Ενημέρωση για την ζωή της μέλισσας και για τα προιόντα της και με την βοήθεια απτικοακουστικών μέσων (αφίσες, ΤV, video, κλπ)
Συλλογή παλιών εργαλείων των αγροτικών και μελισσοκόμων
Ξενάγηση στους χώρους λειτουργίας γραμμής τυποποίησης μελιού (παρατήρηση πώς συσκευάζεται το μέλι σε βάζα για την προώθηση στην αγορά)
Ανάλυση των φυσικών χαρακτηριστικών του μελιού και των άλλων αγαθών της μέλισσας στο χημείο ποιοτικού ελέγχου της μονάδας.
Εξωτερικός μελισσόκηπος με μελισσοκομική χλωρίδα.
Μεγάλοι στεγασμένοι και εξωτερικοί χώροι με αναψυκτήριο για την άνετη διαμονή των επισκεπτών.
Εύκολη πρόσβαση με τεράστιο πάρκινγκ και εξωτερικούς χώρους διακίνησης επισκεπτών
Δυνατότητα αγοράς φυσικών προιόντων μέλισσας, απαραίτητα για την υγιεινή διατροφή τουανθρώπου...
Σε αυτό το σημείο να σημειωθεί ότι οι συντελεστες της Μελισσοκομικής Δωδεκανήσου, άνθρωποι με παράδοση, αγάπη και πάθος για την μελισσοκομία του τόπου σε συνεργασία με τον σύλλογο Μελισσοκόμων Ρόδου, ίδρυσαν το εντυπωσιακό αυτό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Μέλισσας και Μελισσοκομίας.
Το Μουσείο Μέλισσας εκτός από τις παλιές συλλογές μελισσοκομικών εργαλείων παρουσιάζει ζωντανά και διαδραστικά όλο το δρόμο του μελιού από την κυψέλη στο τραπέζι μας. Μετά από 10 χρόνια λειτουργίας και συνεχής βελτίωσης έχει βραβευθεί και χαρακτηρισθεί ως ένα από τα καλύτερα στο είδος του στο κόσμο. Έχει αυξανόμενη επισκεψιμότητα, με πάνω από 10.000 επισκέπτες το έτος εκ των οποίων οι 4.000 είναι μαθητές. Για τους μαθητές υπάρχουν 9 θεματικές ενότητες ξενάγησης και ενημέρωσης-εκπαίδευσης οι οποίες τους προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για τον μαγικό κόσμο των μελισσών και τα προιόντα τους. Έρευνα που έγινε το 2006-2007 σε συνεργασία με την Διεύθυνση πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για το αν επηρεάζονται οι διατροφικές συνήθειες των μαθητών, μετά την επίσκεψή τους στο μουσείο και την γνωριμία τους με το μέλι και την μέλισσα, έδειξε ότι ένα ποσοστό 9% εντάσσουν στην καθημερινότητά τους το μέλι αντικαθιστώντας ανθυγιεινές γλυκαντικές τροφές. Σε ένα εξαιρετικά δύσκολο διατροφικά περιβάλλον για τα παιδιά αυτό είναι πολύ σημαντικό και πρέπει να αξιολογηθεί από τις εκπαιδευτικές μονάδες στην ποιότητα και σκοπιμότητα των μαθητικών εκδρομών.
Θα ήταν μια πολύ καλή ιδέα φίλοι μου τώρα που έρχεται καλοκαιράκι και ενα ταξιδάκι πολλοί από εσας θα το κάνετε έστω και για λίγες μέρες να επισκευτείτε το μουσείο αυτό γιατι από τις δημοσιευσεις και τις κριτικές που έχω διαβάσει πραγματικά θα είναι υπέροχο!! Εγώ πάντως δεν το χάνω με τίποτα...
ο μήνας μπαίνει δημιουργηκά.... ήρθε επιτέλους η στιγμή να φτιάξω τις κεραλοιφές μου τα σαπουνάκια μου, τα κεράκια μου, τα lip balms και φυσικα το ρακόμελό μου!! Τα υλικά είναι όλα έτοιμα...ξεκινάμε λοιπόν!!!
Σήμερα λοιπόν λόγω της πρωτομαγιάς δεν δούλευα οπότε....βουρ στην κουζίνα...προτεραιότητα οι κεραλοιφές μου... έφτιαξα λοιπόν 3 ξεχωριστά είδη κεραλοιφών...
Κεραλοιφή για το κρυολόγημα...με αιθ.έλαιο πεύκου ευκάλυπτου και μέντας....
Η αγαπημένη μου κεραλοιφή...για εγκαύματα, σπυράκια και μικροεκδορές....
Και φυσικά η γνωστοί σε όλους σας σπαθοαλοιφή....η θαυματουργή αυτή κεραλοιφή με βαλσαμέλαιο και βάμμα πρόπολης!!
Δεν θα μπορούσα βέβαια να ξεχάσω και τους καλούς μου φίλους... έτσι ετοίμασα μικρά δειγματάκια με τις κεραλοιφές μου....
Λοιπόν φίλοι μου πως σας φαίνονται οι δημιουργίες μου? Όλα μέλισσας καμώματα φυσικά.....
όπως ξέρετε οι περισσότεροι από εσάς σε κάθε μου βόλτα ψάχνω να εντοπίσω μελισσούλες και κυψέλες, αρχικά για να νιώσω την ευχαρίστηση όταν είμαι κοντά στα κορίτσια αλλά για νέες ιδέες και εμπνεύσεις....για δείτε έναν καλλιτέχνη φίλο μας....
Με μεγάλη μου χαρά διάβασα σήμερα στο magnesianews ότι ο ΚΔΑΠμεΑ Νέας Ιωνίας Βόλου έμαθε πως παράγεται το μέλι. Προσκεκλημένη στο ΚΔΑΠμεΑ Νέας Ιωνίας η κα. Λίτσα Ευθυμίου από τον οργανισμό Μελισσοκόμων Βόλου, που μίλησε για τις μέλισσες, το μέλι και την ιδιαίτερη αξία του στη διατροφή μας καθώς και για τη διαδικασία συλλογής του.
Επίσης τα παιδιά, είχαν την ευκαιρία να δουν από κοντά τη στολή και τα εργαλεία του Μελισσοκόμου. Η κα. Ευθυμίου όταν ολοκλήρωσε την ενημέρωση, απάντησε σε διάφορες ερωτήσεις των παιδιών και μοίρασε στα παιδιά δείγμα από μέλι.
Ελπίζω να γίνονται συχνά τέτοιες εκδηλώσεις και να γεννιούνται καθημερινά μικροί μελισσοκόμοι.
σήμερα σκέφτηκα να ασχοληθώ με ένα θέμα που πολλούς από εμάς έχει προβληματίσει αρκετά στο παρελθόν....την αλόη! Χθες μετά από μια συζήτηση που είχα με τον φίλο μου τον Θοδωρή μου ξεφουρνάει ότι έχει μια γλάστρα αλόης σπίτι....ώπα ..εδώ είμαστε λέω...και τον αρχίζω στις ερωτήσεις και πως το κάνεις το ένα και γιατί το άλλο και έκλεισα την συζήτηση όπως την κλείνω συνήθως όταν μαθαίνω κάτι καινούργιο,.....θέλω και εγωωωωωωωωωωωωωωωω!!!! (αχαχαχχαα)
Έτσι λοιπόν ξεκίνησα σήμερα την έρευνα...τι είναι αυτή η αλόη που τόσο καιρό την διαφήμιζαν πολλά μπλοκ και άλλοτε φίλοι μελισσοκόμοι την υποστήριζαν και άλλοτε την κατέκριναν??? Για να δούμε λοιπόν...
Τι είναι η αλόη..
Η Αλόη Βέρα συχνά αποκαλείται το «Θαυματουργό Φυτό» ή «Φυτό των
Εγκαυμάτων», αλλά έχει και πολλά άλλα ονόματα που έχουν αντέξει στο πέρασμα των
4.000 χρόνων. Τόσο είναι το διάστημα που ωφελείται η ανθρωπότητα, από αυτό το
καταπληκτικό, θεραπευτικό φυτό βότανο
Ο Τζωρτζ Έμπερς, το 1862, ήταν ο πρώτος που ανακάλυψε την αρχαία καταγωγή της
Αλόης, σε έναν πάπυρο του 2500 π.Χ., ο οποίος ήταν στην ουσία μια συλλογή από
θεραπείες με βότανα. Άλλοι ερευνητές έχουν ανακαλύψει από τότε, ότι η Αλόη
χρησιμοποιούνταν στον αρχαίο Κινέζικο και Ινδικό πολιτισμό. Έλληνες και ρωμαίοι
γιατροί, όπως ο Διοσκουρίδης και ο Πλίνης ο Πρεσβύτερος, την χρησιμοποιούσαν με
σπουδαία αποτελέσματα και, σύμφωνα με την παράδοση, ο Αριστοτέλης έπεισε τον
Μέγα Αλέξανδρο να κατακτήσει το νησί Σοκότρα στον Ινδικό Ωκεανό, για να
εξασφαλίσει άφθονη ποσότητα φυτών Αλόης, για να γιατρεύει τους τραυματισμένους
στρατιώτες του. Οι βασίλισσες της Αιγύπτου Νεφερτίτη και Κλεοπάτρα, εκτιμούσαν
ιδιαίτερα την Αλόη Βέρα σαν φροντίδα ομορφιάς, αφού στην εποχή εκείνη η ομορφιά
και η υγεία ήταν πολύ περισσότερο συνδεδεμένες από ό,τι σήμερα.
Παρόλο
που υπάρχουν περισσότερα από 300 είδη Αλόης, μόνο 4-5 ποικιλίες, διαθέτουν
θεραπευτικές ιδιότητες. Από αυτές τις ποικιλίες, η Aloe Barbadensis
Miller είναι η πιο ισχυρή ποικιλία Αλόης, γνωστή και σαν Aloe Vera – η
πραγματική Αλόη
Η Αλοη Βερα είναι χυμώδης,
μοιάζει αρκετά με κάκτο, αλλά στην πραγματικότητα ανήκει στην οικογένεια των
κρινοειδών και συγγενεύει με το κρεμμύδι, το σκόρδο και το σπαράγγι. Όταν είναι
ώριμη, το εσωτερικό ζελέ συλλέγεται, σταθεροποιείται και συσκευάζεται, ώστε να
δημιουργηθεί ένα προϊόν που είναι όσο πιο κοντά γίνεται στο ζελέ του
φυτού.
Το ζελέ που βρίσκεται στο εσωτερικό του φύλλου της Αλόης
μπορεί να ωφελήσει τον άνθρωπο ως πόσιμος χυμός, με πολλά θρεπτικά
συστατικά, ενώ μπορεί ακόμα να συνδυαστεί και με άλλα συστατικά, για κρέμες και
λοσιόν που χρησιμοποιούνται τοπικά, θρέφουν το δέρμα και βελτιώνουν σημαντικά
την ποιότητά του.
Ο κ. Ηλίας Χρονάκης και η αλόη....
Πριν από 17 χρόνια ο Ηλίας Χρονάκης φύτευε το πρώτο φυτό αλόης βέρα στο κτήμα του, που βρίσκεται στην παραθαλάσσια περιοχή Τσούτσουρας στα νότια του Ν. Ηρακλείου.
Χαρακτηριστικό της ζήτησης αλόης από τους Έλληνες καταναλωτές είναι ότι η χώρα μας εισάγει κατά μέσο όρο 5 τόνους χυμού την ημέρα από τη Γερμανία, λέει ο Ηλίας Χρονάκης.
Σήμερα διαθέτει τη μοναδική στην Ελλάδα φυτεία πολλαπλασιαστικού υλικού αλόης βέρα, ο χυμός της οποίας είναι γνωστός ανά τον κόσμο για τις θεραπευτικές και τις ευεργετικές ιδιότητες του στον ανθρώπινο οργανισμό. Επίσης ο κ. Χρονάκης διαθέτει 40.000 παραγωγικά φυτά αλόης βέρα και συνεργάζεται με 60 καταστήματα βιολογικών προϊόντων σε όλη την Ελλάδα.
Χαρακτηριστικό της ζήτησης αλόης από τους Έλληνες καταναλωτές είναι ότι η χώρα μας εισάγει κατά μέσο όρο 5 τόνους χυμού την ημέρα από τη Γερμανία, ενώ το πολλαπλασιαστικό υλικό προέρχεται κυρίως από την Ολλανδία, όπως λέει ο Ηλίας Χρονάκης.
Το φυτό της αλόης ευδοκιμεί στις νότιες, ζεστές περιοχές, το καλλιεργητικό κόστος είναι χαμηλό και υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από υποψήφιους καλλιεργητές στους οποίους ο Ηλίας Χρονάκης κάνει τακτικά σεμινάρια.
Η ζωή του Ηλία Χρονάκη είναι γεμάτη ανατροπές. Όταν ήταν 32 ετών παραιτήθηκε από την Πολεμική Αεροπορία όπου εργαζόταν ως μηχανικός και ξενιτεύτηκε στο Βανκούβερ του Καναδά όπου διατηρούσε επί χρόνια συνεργείο αυτοκινήτων. Η πρώτη επαφή του κ. Χρονάκη με την αλόη ήταν όταν του τη συνέστησαν για την επούλωση μικροτραυματισμών στα χέρια κατά τη διάρκεια της εργασίας του στο συνεργείο. Τη χρησιμοποιούσε τακτικά και ήταν αποτελεσματική. Φύτεψε αλόη στον κήπο του και αποφάσισε να ασχοληθεί με αυτή.
Όταν επέστρεψε στην Κρήτη άρχισε να ασχολείται με τις ελιές του στον Τσούτσουρα, καλλιεργώντας παράλληλα και κάποια φυτά αλόης. Γρήγορα διαπίστωσε ότι η ελαιοκαλλιέργεια ήταν πια ασύμφορη. Και μια μέρα, σημαντική για τη ζωή του Ηλία Χρονάκη, πήρε τη μεγάλη απόφαση και με ένα φορτωτή «διέλυσε» τα ελαιόδεντρά του. Άφησε μόνο μερικά δέντρα ως σύνορα αλλά και για το λάδι τηςχρονιάς. Σταδιακά άρχισε να καλλιεργεί την άγνωστη τότε στην Κρήτη αλόη βέρα. Πριν 17 χρόνια το φυτό και οι χυμοί του ήταν παντελώς άγνωστα στην Ελλάδα. Σήμερα έχει γίνει μόδα…
«Τότε με φώναζαν ο Χαζοκαναδός…», λέει ο ίδιος γελώντας.
Οι εργάτες του κ. Χρονάκη βρίσκουν ίσκιο στα ελαιόδεντρα για να καλλιεργούν 40.000 παραγωγικά φυτά και 250.000 φυτώρια. Η επιχείρηση του Ηλία Χρονάκη «Louis Aloe» είναι μία από τις πιο γνωστές στο χώρο της.
«Το καλλιεργητικό κόστος δεν είναι υψηλό και η ζήτηση είναι μεγάλη. Το φυτό ευδοκιμεί στις νότιες περιοχές όπως η Κρήτη και η Ρόδος. Έτσι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από υποψήφιους καλλιεργητές. Πριν λίγες μέρες έκανα σεμινάριο σε 70 ενδιαφερόμενους και την προηγούμενη εβδομάδα σε 140», λέει ο 77χρονος σήμερα Ηλίας Χρονάκης. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 6 Απριλίου περιμένει να πάρει την επίσημη πιστοποίηση για τη βιολογική καλλιέργεια της αλόης, ενώ έχει στόχο να πολλαπλασιάσει τις εκτάσεις που καλλιεργεί.
Όπως ο ίδιος λέει οι Έλληνες καταναλωτές πληρώνουν πανάκριβα τον εισαγόμενο από τη Γερμανία χυμό, αν και θα μπορούσαν να πίνουν με ένα κιλό φύλλα αλόης τρία λίτρα χυμό και σε υψηλότερη περιεκτικότητα. Χαρακτηριστικό της ζήτησης του χυμού αλόης από τους καταναλωτές της Κρήτης είναι σύμφωνα με τον ίδιο ότι χρειάζονται κάθε χρόνο 100 τόνους!
Η αναπαραγωγή του φυτού
Ο τρόπος αναπαραγωγής του φυτού της αλόης μπορεί να είναι σεξουαλικός ή ασεξουαλικός. Η σεξουαλική αναπαραγωγή γίνεται με φύτευση των σπόρων που υπάρχουν στα λουλούδια της αλόης, με τρόπο που να αποστραγγίζονται καλά, όπως π.χ. σε αμμώδες έδαφος. Κατόπιν έρχεται η εκβλάστηση σε ένα διάστημα τριών έως τεσσάρων εβδομάδων σε θερμοκρασία 20-25 C. Στην ασεξουαλική αναπαραγωγή χρησιμοποιούνται καταβολάδες (το μέρος του φυτού που κλίνει προς το έδαφος και βγάζει δικές του ρίζες) ή παραβλαστήματα που θα τα πάρετε αν κόψετε τα μεγάλα φύλλα από τα ενήλικα φυτά, είτε πρόκειται για άγρια, είτε για καλλιεργούμενη αλόη, και τα οποία θα δημιουργήσουν νέα φυτά που θα ωριμάσουν μετά από περίπου τρία χρόνια. Με την πρώτη μέθοδο, το αποτέλεσμα είναι πιο γρήγορο και πιο σίγουρο. Ο αριθμός των καταβολάδων κυμαίνεται από 20 έως 30 ανά φυτό το χρόνο.
Μετά από το πέμπτο έτος ζωής του φυτού, συνήθως κρατάμε ένα από τα παραβλαστήματα έτσι ώστε την κατάλληλη στιγμή να αντικαταστήσουμε τον αναπαραγωγικό κύκλο του μητρικού φυτού. Το ενήλικο φυτό μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 12 χρόνια χωρίς ουσιαστική μείωση της παραγωγικότητάς του.
Αν θέλετε να επιτύχετε ομοιογενή καλλιέργεια, θα πρέπει να καταφύγετε σε σπορομερίδες σε φυτώρια ή πεζούλες καλλιέργειας που έχουν προετοιμαστεί για φύτευση.
Τα παραβλαστήματα, πριν φυτευτούν έξω, πρέπει να έχουν ελάχιστο ύψος 20 έως 35 εκ. Πρέπει δε να μεταφέρονται με γυμνή τη ρίζα από το φυτώριο μέχρι τη φυτεία και να μην εισάγονται στο χώμα παρά μόνο μετά από μερικές μέρες ξεκούρασης στη σκιά, έτσι ώστε οι ρίζες να μπορέσουν να επουλωθούν.
Η φροντίδα του φυτού
Το φύτεμα της αλόης μπορεί να πραγματοποιηθεί σε εδάφη με καλή αποστράγγιση και σε κλίματα όπου η θερμοκρασία δεν πέφτει κάτω από τους 0 C. Όπως και σε κάθε καλλιέργεια, απαιτούνται κάποιες φροντίδες που ξεκινούν από τη λίπανση και φτάνουν μέχρι τον καθαρισμό των ζιζανίων που φυτρώνουν γύρω από το φυτό, αν και στην περίπτωση που η θερμοκρασία της περιοχής πέφτει το χειμώνα, η παρουσία αυτών των ζιζανίων γύρω από το φυτό μπορεί να δημιουργήσει ένα μικροκλίμα που θα το προστατεύει από τις χαμηλές θερμοκρασίες.
Κατά τη διάρκεια του παραγωγικού κύκλου του φυτού το έδαφος πρέπει να λιπαίνεται με βιολογικά λιπάσματα μικρής περιεκτικότητας σε άζωτο, που μπορεί να είναι ξηρή κοπριά ζώων, ή κομπόστ, σε μια ποσότητα δύο ή τριών κιλών ανά φυτό. Το λίπασμα πρέπει να τοποθετείται κάθε μήνα, εκτός από τους χειμερινούς μήνες που είναι μήνες ξεκούρασης, και είναι πολύ σημαντικό να μην έρχεται σε άμεση επαφή με τη ρίζα.
Εξίσου σημαντική με τη λίπανση είναι και η αποφυγή του πολλαπλασιασμού των ζιζανίων, που πρέπει να ξεριζώνονται τακτικά κάθε φορά που φυτρώνουν ανάμεσα στα φύλλα και τη βάση του φυτού, αλλά χωρίς ξύσιμο του εδάφους, γιατί έτσι μπορεί να καταστραφεί το επιφανειακό σύστημα ριζών. Σε πολλές χώρες αυτή η εργασία γίνεται με τα χέρια, χωρίς τη χρήση εργαλείων και χωρίς ζιζανιοκτόνα. Ο καθαρισμός των ζιζανίων αυξάνει τη ζωντάνια του φυτού. Όλες αυτές οι εργασίες γίνονται για να εξασφαλιστεί η καλή κατάσταση του εδάφους, έτσι ώστε η αλόη να μπορεί να απορροφά όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται από το χώμα.
Η αλόη ανθοφορεί μία ή δύο φορές το χρόνο, και τα άνθη πρέπει να κόβονται για έναν απλό λόγο: μέσω της γύρης άλλων ποικιλιών μπορεί να σχηματιστούν υβριδικά φυτά, με αποτέλεσμα το τελικό προϊόν να έχει χαμηλή ποιότητα και να μη διαθέτει τις απαραίτητες θεραπευτικές ιδιότητες.
Άλλη μια σημαντική εργασία που πραγματοποιείται στην καλλιέργεια της αλόης είναι το κορφολόγημα που έχει σκοπό την εξάλειψη της ανθοφορίας, έτσι ώστε το φυτό να μεγαλώνει με περισσότερη ενέργεια.
Το πότισμα του φυτού
Επειδή η αλόη είναι φυτό ανθεκτικό, δεν απαιτεί πολλή φροντίδα, και μπορεί να καλλιεργηθεί εναλλακτικά με σκοπό την εκμετάλλευση εκτάσεων που λόγω της μειωμένης πρόσβασης ή άρδευσης μένουν στο περιθώριο άλλων καλλιεργειών. Σε ορισμένες περιπτώσεις φυτεύεται σε πεζούλες καλλιεργειών όπου δεν φτάνει το αυτόματο πότισμα. Επίσης, καλλιεργείται σε μεγάλες εκτάσεις με ελεγχόμενη άρδευση, μια και η υπερβολική υγρασία μπορεί να βλάψει το φυτό.
Η αλόη, όπως όλα τα παχύφυτα, μπορεί να αντέξει μεγάλες περιόδους ξηρασίας, ωστόσο η υπερβολική ξηρασία έχει τελικά αρνητική επίδραση στην ανάπτυξή της. Σε εποχές με λίγες βροχές, τα φυτά πρέπει να ποτίζονται σε τακτικά χρονικά διαστήματα για να διασφαλίζεται ικανοποιητική παραγωγή φύλλων, να και καλό είναι να αποφεύγεται το πολύ πότισμα, αφού οι ρίζες του φυτού απλώνονται μόνες τους σε πιο βαθιά στρώματα του εδάφους με περισσότερη υγρασία. Εξάλλου, η υπερβολική υγρασία δημιουργεί στα φύλλα του φυτού ένα στρώμα λευκής μούχλας και σαπίζει τις ρίζες του. Ένδειξη αυτής της κατάστασης είναι η ξηρότητα στις άκρες των φύλλων, τα οποία παίρνουν ένα κιτρινωπό χρώμα.
Το καλύτερο είναι να ποτίζεται το φυτό με μικρές ποσότητες νερού, αλλά συχνά. Αν το πότισμα γίνεται με μεγάλες ποσότητες νερού και πιο σπάνια, το φυτό θα αναγκαστεί να ψάξει την υγρασία που χρειάζεται σε βαθύτερα στρώματα του εδάφους, όπως προαναφέρθηκε, και έτσι θα αναπτυχθεί ένα δευτερεύον σύστημα ριζών που θα κάνει το φυτό να αναπτύσσεται με χαμηλότερους ρυθμούς σε εποχές πιθανής υπεραφθονίας.
Μια πολύ διαδεδομένη και απλή μέθοδος για να καταλάβετε πότε χρειάζεται πότισμα το φυτό είναι να βάλετε το δάχτυλό σας στο χώμα μέχρι τέρμα. Αν το χώμα είναι ξηρό μέχρι αυτό το σημείο, τότε πρέπει να ποτίσετε την αλόη.
Επεξεργασία των φύλλων-Το ιδανικό μέγεθος
Στις περισσότερες επαγγελματικές φυτείες αλόης θεωρείται ότι τα φύλλα του φυτού είναι έτοιμα για επεξεργασία όταν ζυγίζουν 700 με 800 γρ., έχουν μήκος περίπου 60 έως 90 εκ. και 10 εκ. πλάτος στη βάση, και όταν το πάχος τους είναι 2,5 έως 3,75 εκ. Αυτό το ιδανικό μέγεθος διασφαλίζει ότι οι θεραπευτικές ιδιότητες του φυτού θα είναι πράγματι αποτελεσματικές, και επιτυγχάνεται μετά το τρίτο έτος, όταν το φυτό είναι ήδη ώριμο και η σύνθεση στο ζελέ του έχει φτάσει στο επιθυμητό επίπεδο.
Η περισυλλογή των φύλλων της αλόης είναι πολύ απλή: γίνεται με τα χέρια και το φύλλο κόβεται με πολλή προσοχή από το φυτό έτσι ώστε να μη χυθεί ο χυμός που υπάρχει στο εσωτερικό του, ενώ πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι δεν πρέπει να κόβονται όλα τα φύλλα, αφού είναι αυτά που διατηρούν το νερό και τα θρεπτικά συστατικά όταν οι περιβαλλοντικές συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές για το φυτό. Γι' αυτό το λόγο το υπερβολικό κόψιμο μπορεί να βλάψει την επιβίωση του φυτού.
Μετά τη συγκομιδή, η επεξεργασία της αλόης πρέπει να γίνεται σχεδόν αμέσως, την ίδια την ημέρα της περισυλλογής, ειδικά το καλοκαίρι που η ζέστη μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη διατήρηση των ευεργετικών ιδιοτήτων του φυτού. Μόνο το χειμώνα μπορεί να μεσολαβήσουν μία ή δύο μέρες μέχρι την επεξεργασία, αρκεί τα φύλλα να διατηρούνται σε δροσερό μέρος.
Για να μη μολυνθεί η αλόη, που είναι πλούσια σε θεραπευτικές ουσίες, έχει αναπτυχθεί μια πολύ αποτελεσματική μέθοδος. Πρόκειται για τον τεμαχισμό με το χέρι. Κόβουμε δηλαδή με ένα μαχαίρι, ξεκινώντας περίπου 2,5 εκ. από τη βάση του φύλλου, καθώς επίσης και το πάνω άκρο και τις πλευρές όπου βρίσκονται τα μικρά αγκάθια.
Αργότερα, τα φύλλα πλένονται με βακτηριοκτόνο απορρυπαντικό για την απομάκρυνση των υπολειμμάτων σκόνης, των λιπασμάτων και των άλλων ρυπαντικών ουσιών. Η επόμενη φάση επεξεργασίας είναι η εισαγωγή ενός μαχαιριού στο στρώμα του παχύρρευστου υγρού που είναι κολλημένο στο φύλλο και η αφαίρεσή του από το πάνω μέρος. Έπειτα επαναλαμβάνεται η ίδια διαδικασία με τον ίδιο τρόπο για το κάτω μέρος.
Τεμαχισμός σε φέτες
Όταν το φύλλο είναι πια καθαρό, τοποθετείται πάνω σε ένα τραπέζι τεμαχισμού όπου κομματιάζεται σε μικρά κομμάτια. Αυτή η διαδικασία τεμαχισμού είναι η πιο ευαίσθητη από όλες, αφού τα ευεργετικά στοιχεία του φυτού βρίσκονται ακριβώς σε αυτές τις φέτες.
Αυτή η εργασία τεμαχισμού με το χέρι έχει υψηλό κόστος, γι' αυτό και κάποιοι παραγωγοί αλόης, θέλοντας να μειώσουν το κόστος, έχουν σχεδιάσει κάποια μηχανήματα που μιμούνται τον τεμαχισμό με το χέρι, ξύνουν δηλαδή με μηχανικό τρόπο το εσωτερικό του φύλλου για να αφαιρεθεί το στρώμα του παχύρρευστου υγρού. Το πρόβλημα με τη χρήση αυτού του συστήματος είναι ότι το τελικό προϊόν μπορεί να περιέχει σημαντικά μεγαλύτερη ποσότητα καθαρτικής ουσίας από ό,τι το ζελέ που λαμβάνεται με την παραδοσιακή μέθοδο του τεμαχισμού των φύλλων με το χέρι.
Παστερίωση
Μετά τον τεμαχισμό των φύλλων, ο εσωτερικός πολτός που έχει παχύρρευστη μορφή αλέθεται και μετατρέπεται με αυτόν τον τρόπο σε υγρό. Κατόπιν, για να μη χαλάσει γρήγορα η αλόη, παστεριώνεται το υγρό, προσθέτοντας και κάποια συντηρητικά τροφίμων όπως ασκορβικό οξύ, κιτρικό οξύ, βενζοϊκό νάτριο ή σορβικό κάλιο. Έτσι διασφαλίζεται πλήρως ότι έχουν καταστραφεί όλα τα υπάρχοντα βακτήρια και ταυτόχρονα αποτρέπεται η δημιουργία άλλων βακτηρίων κατά τη μεταφορά ή την επεξεργασία του τζελ.
Το αποτέλεσμα όλης αυτής της διαδικασίας είναι ένα σταθεροποιημένο τζελ που μπορεί να διατεθεί για κατανάλωση, να αποτελέσει συστατικό άλλων παρασκευασμάτων, ή να φιλτραριστεί για να αφαιρεθούν τελείως όλα τα υπολείμματα από τον πολτό, ανάλογα με τον τύπο που προϊόντος που θέλουμε να έχουμε. Ο φιλτραρισμένος χυμός συνήθως χρησιμοποιείται για την παρασκευή τονωτικών ποτών και καλλυντικό προϊόντων.
Ολόκληρο το φύλλο
Υπάρχει και μια δεύτερη μέθοδος επεξεργασίας των φύλλων της αλόης, γνωστή ως "ολόκληρο το φύλλο". Σύμφωνα με αυτήν, η βάση και η άκρη του φύλλου δουλεύονται με τον ίδιο τρόπο όπως και στον παραδοσιακό τεμαχισμό στο χέρι, αλλά σ' αυτήν την περίπτωση το φύλλο κόβεται σε τμήματα και αφήνεται στην άκρη. Ακολουθεί η επεξεργασία αυτό του υλικού με ειδικά χημικά προϊόντα που έχουν σκοπό να σπάσουν την εξαγωνική δομή των κομματιών, απελευθερώνοντας τα στοιχεία που τα συνθέτουν. Κατόπιν χρησιμοποιείται μια σειρά από τα φίλτρα και διαφράγματα, ή περνάει το υλικό από αποχυμωτή για να διαχωριστούν τα σωματίδια από το φλοιό. Ο χυμός περνάει στη συνέχεια μέσα από διάφορες σειρές από φίλτρα άνθρακα που διαχωρίζουν τις καθαρτικές ουσίες.
Αυτή η μέθοδος που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του '80, συνεπάγεται λιγότερη δουλειά και κόστος, και όταν γίνεται με επαρκή τρόπο μπορεί να δώσει ένα χυμό πλούσιο σε συστατικά και σχεδόν χωρίς καθαρτικά στοιχεία. Ωστόσο, πολλοί ειδικοί θεωρούν ότι κατά τη διαδικασία φιλτραρίσματος είναι πιθανό να καταστραφούν κάποια ενεργά συστατικά του φυτού, με αποτέλεσμα το τζελ να είναι λιγότερο αποτελεσματικό στη θεραπεία του οργανισμού.
Σκόνη
Μια τρίτη μέθοδος για να αποκτήσει κανείς και να σταθεροποιήσει το τζελ, είναι να μετατρέψει τον επεξεργασμένο χυμό της αλόης σε σκόνη, κάτι που παρατείνει τη ζωή σε σχέση με τα υγρά προϊόντα, και επιπλέον μειώνει το κόστος που συνεπάγεται η μεταφορά του νερού. Σήμερα χρησιμοποιούνται τρεις τρόποι: ξηρή σκόνη, λυοφιλιωμένη σκόνη και αφυδατωμένα χάπια.
• Ξηρή σκόνη. Ο υγρός χυμός της αλόης εξατμίζεται μέσα σε ένα καλούπι σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Ωστόσο, αυτή η παρατεταμένη έκθεση στη θερμότητα αλλοιώνει μερικά από τα πιο ευεργετικά χαρακτηριστικά των ενεργών συστατικών της αλόης.
• Λυοφιλιωμένη σκόνη. Με αυτή τη μέθοδο επιτυγχάνεται η κονιορτοποίηση της αλόης με τη χρήση ψύχους (γύρω στους -85 C) και κενού (συνήθως 1/3 ατμόσφαιρας), που προκαλούν την εξάτμιση και εξάχνωση μόνο του νερού του χυμού. Έτσι αποφεύγονται οι αλλοιώσεις λόγω θερμότητας. Αυτή η μέθοδος, ωστόσο, χρησιμοποιείται λιγότερο, αφού είναι πιο ακριβή από τη διαδικασία της ξηρής σκόνης.
• Αφυδατωμένα χάπια. Τα κομμάτια μπορεί επίσης να μετατραπούν σε αφυδατωμένα χάπια αν τοποθετηθούν σε μια μηχανή αφυδάτωσης για λαχανικά και σε σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες λίγο χαμηλότερες από τη θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος, για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα χάπια που παράγονται αποτελούνται από΄μια λεπτή σκόνη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε για την Παρασκευή συμπληρωμάτων σε στερεή μορφή είτε και με προσθήκη νερού σε εμπορικά σκευάσματα.
Ένας μεγάλος παραγωγός αλόης, αποκαλύπτει τα μυστικά της καλλιέργειάς της
-Στο στρέμμα μπορούν να φυτευτούν από 1.200 έως 1.300 φυτά. Τα φυτά φυτεύονται σε σειρές, σε απόσταση 75 cm το ένα από το άλλο, ενώ ίδια είναι και η απόσταση της μίας σειράς από την άλλη.
-Η καλύτερη εποχή για το φύτεμα είναι από το Μάρτιο έως και τον Ιούλιο (δεν έχει πολύ ζέστη). Προτείνουμε όταν παραλάβει ο παραγωγός τα φυτά να τα κρατήσει περίπου 1-4 εβδομάδες στη συσκευασία που τα έχει αγοράσει, στο χώρο που θα τα φυτέψει, ώστε να εγκλιματιστούν καλύτερα όταν φυτευτούν. Είναι καλό να ανοίγουμε ένα λάκκο 15-20 πόντους και να βάζουμε με την χούφτα μας λίγη κοπριά (ιδανική είναι αυτή που προέρχεται από πρόβατα και κότες, ανακατεμένη, «σβησμένη» τουλάχιστον 5 ετών).
-Το φυτό δεν χρειάζεται πολύ νερό, ανάλογα με το χωράφι από 10 έως 15 ήμερες από 1 έως 1,5 λίτρο το φυτό – αυτά για την άνοιξη και το καλοκαίρι.
-Το φυτό μετά από τον δεύτερο χρόνο βγάζει παραφυάδες, περισσότερες από 10 το καθένα, που μπορείτε μετά από λίγο να αφαιρέσετε και να μεταφυτεύσετε, μεγαλώνοντας την καλλιέργεια σας ή πουλώντας τα στα φυτώρια, έτσι ώστε να έχετε ένα πρόσθετο εισόδημα από τα 2 χρόνια.
-Το φυτό όταν φτάσει τα 4 χρόνια βγάζει ένα κίτρινο λουλούδι που είναι το σήμα κατατεθέν της Aloe Vera (barbadensis miller). Είναι τότε η περίοδος που μπορείτε να κόβετε τα φύλλα από το έδαφος προς τα πάνω γιατί τώρα έχει συμπληρώσει τα 200 και πλέον συστατικά που χαρακτηρίζουν το φυτό.
-Από κάθε φυτό μπορείτε να κόβετε το λιγότερο 4 φύλλα κάθε φορά και για 3 ή 4 φορές τον χρόνο.
-Άρα από ένα στρέμμα μπορούμε να πάρουμε το λιγότερο 13.000 φύλλα.
-Το βάρος του φύλλου είναι από 400 g έως και 800 g έτσι στο στρέμμα μπορούμε να έχουμε περίπου 7.000 kg προϊόντος. Το κάθε φύλλο μπορεί να δώσει το 70-80% του βάρους του σε μορφή τζελ.
Βασική χρήση
Με τα φρέσκα φύλλα μπορεί κανείς να εντάξει την Αλόη στην καθημερινή διατροφή του, απολαμβάνοντας τις ευεργετικές της ιδιότητες. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το ζελέ του φύλλου της αλόης για να φτιάξετε μόνοι σας πόσιμο χυμό αλόης, που είναι από τα καλύτερα συμπληρώματα διατροφής.
Έχοντας πάντα ένα φύλλο αλόης στο σπίτι, μπορείτε να αντιμετωπίζετε άμεσα μικροατυχήματα, τόσο τα δικά σας όσο και των αγαπημένων σας τετράποδων.
Μπορείτε ακόμα να παρασκευάσετε μόνοι σας κρέμες και να προσφέρετε μια φυσική ασπίδα προστασίας κατά του γήρατος στο πρόσωπο και το σώμα σας.
Εξαγωγή του ζελέ της αλόης από το φύλλο
Αφού πλύνετε πολύ καλά το φύλλο με άφθονο νερό, κόψτε το κομμάτι που θέλετε να χρησιμοποιήσετε.
Με ένα μαχαίρι αφαιρείτε τις ακανθώδες άκρες του φύλλου. Στη συνέχεια ξεπλύνετε πάλι με κρύο νερό.
Αφαιρείτε τον εξωτερικό φλοιό του φύλλου και από τις δύο πλευρές τοποθετώντας το μαχαίρι σας με το πίσω μέρος του στην εσωτερική πλευρά του φύλλου και 1-2 χιλιοστά από τον εξωτερικό φλοιό, τραβώντας το στην αντίθετη κατεύθυνση.
(Εναλλακτικά μπορείτε να αφαιρέσετε το ζελέ από το φύλλο χρησιμοποιώντας ένα κουτάλι)
Βάλτε το ζελέ αλόης σε ένα μπλέντερ και αφού ομογενοποιηθεί καλά, βάλτε το σε ένα μπουκάλι και τοποθετήστε το στο ψυγείο.
Καθημερινά μπορείτε να προσθέτετε την συνιστώμενη δόση (50 ml) σε ένα ποτήρι νερό ή χυμό. Επίσης μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε για επάλειψη του δέρματος. Το εξωτερικό (φλοιό) του φύλλου δεν πρέπει να το καταναλώνετε από το στόμα αλλά μπορείτε να το χρησιμοποιείτε για τις επαλείψεις στο δέρμα.
Φίλοι μου, δεν ξέρω εάν όντως κάνει καλό στα μελίσσια εγώ δεν το έχω δοκιμάσει εάν κ από μερικούς που ρώτησα χθες εάν την έχουν δοκιμάσει μεσα σε σιρόπι δεν είδαν διαφορά....δεν ξέρω καν πόσες χρήσεις πρέπει να κάνεις με αλόη βέρα για να δεις αποτέλεσμα και τι αποτελέσματα πρέπει να περιμένεις να δεις.... το μόνο που έχω να πω όμως είναι...γιατι να μην την δοκιμάσουμε στις αλοιφές μας, στις κεραλοιφές μας στα σαπούνια μας? τι έχουμε να χάσουμε? γιατι να μην προσπαθήσουμε να εξελίξουμε κάπως τα προιόντα μας? να δημιουργήσουμε με τα ίδια μας τα χέρια αγνά προιόντα??? Και δεν εννοώ να αγοράσουμε διάφορα σκευάσματα που βλέπω κατά καιρούς στα μελισσοκιμικά μπλογκς αλλά εννοώ μια γλαστρούλα για αρχή, ένα βαζάκι κεραλοιφή με αλόη που θα την έχουμε φτιάξει μόνοι μας...εγω θα την δοκιμάσω στις κεραλοιφές μου και στα σαπούνια μου και θα ψάξω να σας βρω και συνταγές και σύντομα θα σας τις ανεβάσω...
Ιδέες φίλοι μου....πάρτε ιδέες και γίνετε καλύτεροι....
